Als expert in herstel en ontspanning werken we dagelijks met mensen die alles geven op het werk, maar zichzelf onderweg een beetje vergeten. Ze zeggen vaak: “Ik wil wel pauzeren, maar ik heb er gewoon geen tijd voor.” Terwijl het juist dán tijd is voor een pauze. Even niks doen is óók werken, herstel is geen luxe of extraatje – het is een basisvoorwaarde om mentaal én fysiek in balans te blijven.
In onze workshops maken we deelnemers bewust van wat er in hun lichaam gebeurt als ze voortdurend ‘aan’ staan – en waarom het essentieel is om ook regelmatig bewust te schakelen naar ‘uit’. Een belangrijk onderdeel van onze trainingen gaat daarom ook over het parasympathische zenuwstelsel, dit is het onderdeel van je autonome zenuwstelsel dat zorgt voor rust, herstel en vertering.
Het autonome zenuwstelsel: balans tussen actie en herstel
Laten we dit iets meer uitleggen. Het autonome zenuwstelsel word ook wel ons natuurlijk gas- en rempedaal genoemd. Het bestaat uit twee hoofdcomponenten:
Sympathisch zenuwstelsel (SNS): verantwoordelijk voor de ‘vecht-of-vlucht’-reactie, die het lichaam voorbereidt op actie bij stressvolle situaties.
Parasympathisch zenuwstelsel (PNS): bevordert rust, herstel en energieopbouw, en wordt vaak het ‘rust-en-herstelsysteem’ genoemd.
Een goed functionerend PNS is essentieel voor herstelprocessen, zoals weefselherstel, spijsvertering en slaapkwaliteit. Het ondersteunt ook cognitieve functies zoals geheugenverwerking en hormonale regulatie, waaronder de afgifte van groeihormoon tijdens diepe slaap.
Veel mensen functioneren langdurig in een overactieve staat van paraatheid, ook wel de ‘aan-stand’. Dit heeft invloed op je ademhaling, spierspanning, slaap en zelfs je immuunsysteem. Door inzicht te krijgen in hoe je dit systeem bewust kunt beïnvloeden, door vaker op de rem te trappen. Bijvoorbeeld via ademhaling, beweging of bewust rust nemen, leren mensen om hun balans beter te reguleren. Niet pas als ze overprikkeld zijn, maar juist preventief.
De rol van diepe ontspanning
Herstellen begint met bewust vertragen. Dat hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Kleine interventies van korte herstelmomenten hebben al impact – een paar minuten aandacht voor je ademhaling kan al genoeg zijn om je stressniveau te verlagen.
Een hulpmiddel dat daarbij regelmatig wordt ingezet is de rechargestoel van VITA Sentation. Deze stoel is ontworpen om diepe ontspanning te ondersteunen, met behulp van ontspannende geluidsgolven, waarbij je trillingen ervaart die je spierspanningen wegnemen, je hartslag en je ademhaling vertragen. Lees meer over onze ontspanningstechnologie.
Het mooie is: je hoeft zelf niks te doen, even niks doen is óók werken. De rechargestoel helpt je zenuwstelsel als het ware terugschakelen naar de ruststand. Voor mensen die moeilijk tot ontspanning komen of veel in hun hoofd zitten, werkt dit als een soort reset-knop. En het gaat verder dan een powernap: je traint hiermee actief je herstellend vermogen.
Steeds meer bedrijven plaatsen de stoel op werkplekken en nemen de interventie op in vitaliteitsprogramma’s en dat is terecht. Het is een krachtige manier om tijdens een werkdag bewust bij te tanken.
Pauze als dagelijkse vaardigheid
Wat we medewerkers meegeven, is dat pauzeren een vaardigheid is. Geen ‘time-out’, maar een strategisch moment van herstel. Door kennis over het parasympathisch systeem te combineren met praktische oefeningen, leren mensen hoe ze bewust kunnen schakelen tussen actie en ontspanning. Dat maakt je niet alleen productiever, maar ook creatiever, veerkrachtiger en beter bestand tegen werkstress.
En het mooiste? Hoe vaker je dit oefent, hoe sneller je lichaam overschakelt naar herstel. Je hebt dan minder tijd nodig om op te laden – je systeem wordt er letterlijk efficiënter in.
Neem die ademruimte – elke dag weer
Herstellen is niet iets wat je pas doet als je leeg bent. Het is iets wat je actief inplant, net als een afspraak of een vergadering. Door regelmatig je zenuwstelsel rust te gunnen, geef je je brein en lichaam de kans om op te laden – en daarmee ook je energie en werkplezier terug te winnen.
Dus: sta eens stil. Probeer een korte ademhalingsoefening, een wandeling – of neem plaats in een rechargestoel. Gun jezelf dat herstelmoment, want in een wereld die altijd aanstaat, is bewust pauzeren misschien wel het krachtigste wat je kunt doen.
